ยา ปน นิมนฺติตา อปฺปวาริตา ยาคุํ ปิวติ, สามิเก อปโลเกตฺวา ภุญฺชติ, ตีณิ กาลิกานิ สติ ปจฺจเย ปริภุญฺชติ, ตสฺสา, อุมฺมตฺติกาทีนญฺจ อนาปตฺติฯ นิมนฺติตา วา ปวาริตา วา ตํ อุภยํ วา, ปุเรภตฺตํ วุตฺตลกฺขณสฺส อามิสสฺส อชฺโฌหาโร, สามิกานํ อนาปุจฺฉนนฺติ อิมาเนตฺถ ตีณิ องฺคานิฯ อทฺธานสมุฏฺฐานํ, นิมนฺติตาย อนาปุจฺฉา ภุญฺชนฺติยา อาปตฺติสมฺภวโต สิยา กิริยากิริยํ, ปวาริตาย กปฺปิยํ กาเรตฺวาปิ อกาเรตฺวาปิ ปริภุญฺชนฺติยา อาปตฺติสมฺภวโต สิยา กิริยํ, โนสญฺญาวิโมกฺขํ, อจิตฺตกํ, ปณฺณตฺติวชฺชํ กายกมฺมํ, วจีกมฺมํ, ติจิตฺตํ, ติเวทนนฺติฯ

ปวาริตสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

5. กุลมจฺฉรินีสิกฺขาปทวณฺณนา

ปญฺจเม กุเล มจฺฉโร กุลมจฺฉโร, กุลมจฺฉโร เอติสฺสา อตฺถิ, กุลํ วา มจฺฉรายตีติ กุลมจฺฉรินีฯ อสฺสาติ ยา อีทิสี ภเวยฺยฯ ปาจิตฺติยนฺติ ตสฺสา ‘‘ยํ กุลํ ภิกฺขุนีนํ ปจฺจเย ทาตุกามํ, กถํ นาม ตตฺถ ภิกฺขุนิโย น คจฺเฉยฺยุ’’นฺติ ภิกฺขุนีนํ วา สนฺติเก กุลสฺส, ‘‘กถํ นาม อิเม ตาสํ กิญฺจิ น ทชฺเชยฺยุ’’นฺติ กุลสฺส วา สนฺติเก ภิกฺขุนีนํ อวณฺณํ ภาสนฺติยา ปาจิตฺติยํฯ

สาวตฺถิยํ อญฺญตรํ ภิกฺขุนิํ อารพฺภ กุลมจฺฉรายนวตฺถุสฺมิํ ปญฺญตฺตํฯ อมจฺฉรายิตฺวา สนฺตํเยว อาทีนวํ อาจิกฺขนฺติยา, อุมฺมตฺติกาทีนญฺจ อนาปตฺติฯ ภิกฺขุนีนํ อลาภกามตา, กุลสฺส วา สนฺติเก ภิกฺขุนีนํ ภิกฺขุนีนํ วา สนฺติเก กุลสฺส อวณฺณภณนนฺติ อิมาเนตฺถ ทฺเว องฺคานิฯ สมุฏฺฐานาทีนิ อทินฺนาทานสทิสานิ, อิทํ ปน ทุกฺขเวทนนฺติฯ

กุลมจฺฉรินีสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

6. อภิกฺขุกาวาสสิกฺขาปทวณฺณนา

ฉฏฺเฐ สเจ ภิกฺขุนุปสฺสยโต อทฺธโยชนพฺภนฺตเร โอวาททายกา ภิกฺขู น วสนฺติ, มคฺโค วา อเขโม โหติ น สกฺกา อนนฺตราเยน คนฺตุํ , อยํ อภิกฺขุโก นาม อาวาโสฯ ตตฺถ ‘‘วสฺสํ วสิสฺสามี’’ติ เสนาสนปญฺญาปนปานียอุปฏฺฐาปนาทีนิ กโรนฺติยา ทุกฺกฏํ , สห อรุณุคฺคมนา ปาจิตฺติยํฯ อยเมตฺถ สงฺเขโป, วิตฺถาโร ปน สมนฺตปาสาทิกายํ (ปาจิ. อฏฺฐ. 144 อาทโย) วุตฺโตฯ

สาวตฺถิยํ สมฺพหุลา ภิกฺขุนิโย อารพฺภ อภิกฺขุเก อาวาเส วสฺสํ วสนวตฺถุสฺมิํ ปญฺญตฺตํ, ยตฺถ ปน วสฺสูปคตา ภิกฺขู ปกฺกนฺตา วา โหนฺติ วิพฺภนฺตา วา กาลงฺกตา วา ปกฺขสงฺกนฺตา วา ตตฺถ วสนฺติยา, อาปทาสุ, อุมฺมตฺติกาทีนญฺจ อนาปตฺติฯ อภิกฺขุกาวาสตา, วสฺสูปคมนํ, อรุณุคฺคมนนฺติ อิมาเนตฺถ ตีณิ องฺคานิฯ สมุฏฺฐานาทีนิ เอฬกโลมสทิสาเนวาติฯ

อภิกฺขุกาวาสสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ